(Văn mẫu lớp 11) – Anh ( Chị ) hãy phân tích 13 câu thơ đầu trong bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu. ( Bài phân tích 13 câu đầu bài vội vàng của HSG tỉnh Hưng Yên đạt 9 điểm).
Đề bài: Phân tích 13 câu thơ đầu bài thơ Vội vàng lớp 11 của Xuân Diệu
Bài làm
Xuân đến, xuân đi, xuân lại về. Hoa tàn rồi hoa lại nở… Nhưng quy luật tuần hoàn ấy chỉ đúng với với cỏ cây, với đất trời chứ không thể làm đời người trẻ lại khi đã già nua. Bởi thế, Xuân Diệu – “một nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới nhất của các nhà thơ mới” với tinh thần yêu cuộc sống thiết tha, mãnh liệt đã phải vội vàng cất lên những khát khao chảy bỏngcủa lòng mình:
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;
Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.”
(Trích “Vội vàng” – Xuân Diệu)
13 câu thơ trên được trích từ bài thơ “Vội vàng” của Xuân Diệu thể hiện niềm khắc khoải, băn khoăn khi cuộc sống cứ dần trôi mà không quay trở lại. Đúng như cái tên, nhà thơ “vội vàng” sống, “vội vàng” hưởng thụ, và cũng “vội vàng” tiếc nuối khi không thể níu giữ được thời gian.
Từng câu từng chữ tưởng chừng như nằm bất động trên trang giấy nhưng lại ẩn chứa biết bao nhiêu cảm xúc của hồn thơ Xuân Diệu. Ông táo bạo, chẳng ngại ngần khi thể hiện những ước muốntrái ngược của mình: “tắt nắng”, “buộc gió” “cho màu đừng nhạt mất”, “cho hương đừng bay đi”. Càng hiểu rõ quy luật tuần hoàn của tự nhiên, ông càng khắc khoải, băn khoăn. Với cách nói trực tiếp “tôi muốn”, nhà thơ đã thể hiện cái tôi nhỏ bé của mình giữa cả thế giới thiên nhiên bao la. Ông không những muốn chạy đua với thời gian mà còn muốn chạy vượt cả thời gian, muốn phá tan cả quy luật vĩnh hằng của tự nhiên. Biết điều đó là không thể làm được, nên Xuân Diệu lại vội vàng thưởng thức những nhựa sống đang tràn trề trước mắt: ong bướm, hoa cỏ, yến anh…Ông không muốn bỏ xót bất kỳ một thứ gì vì tuổi xuân sẽ nhanh chóng qua đi mặc cho lòng người tiếc nuối. Với điệp từ “này đây”, dường như Xuân Diệu muốn hòa mình một cách trọn vẹn nhất vào thiên nhiên, muốn ôm cả đất trời để ngấu nghiến, để thưởng thức như một món ăn khoái khẩu ngon lành.
Đặc biệt, khi dòng cảm xúc mãnh liệt lên đến cao trào, ta bắt gặp một hình ảnh rất độc đáo, mới lạ:
“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”
“Tháng giêng” là thời gian, là cái vô hình nhưng dưới ngòi bút tài ba của Xuân Diệu, cái vô hình ấy lại được so sánh với cái cụ thể: “cặp môi”.Tác giả đã cố tình nhấn mạnh “cặp môi gần” với tính từ “ngon”khiến người đọc liên tưởng đến sự thiết tha, mặn nồng, trẻ trung của tình yêu đôi lứa. Qua đó thể hiện tình yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên cũng đang cháy bỏng trong trái tim nhà thơ.Càng yêu bao nhiêu, nhà thơ lại càng lo sợ, cuống quýt bấy nhiêu:
“Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”
Lại một lần nữa, ông muốn chạy trước thời gian, muốn sống không bỏ xót một phút giây nào. Nhịp thơ bỗng dưng bị ngắt quãng nửa chừng như niềm khắc khoải đang nấc lên từng tiếng trong lòng ông. Ông sẽ “không chờ nắng hạ mới hoài xuân”.
Bài thơ chưa khép lại nhưng chỉ qua 13 câu đầu thôi cũng đủ để thấy trái tim nhà thơ yêu cuộc sống mạnh liệt đến nhường nào.Qua mỗi hình ảnh, mỗi câu thơ độc đáo cùng dòng cảm xúc dạt dào tuôn chảy, người đọc cũng như đang được mời gọi hãy sống và tận hưởng, hãy cố gắng làm tất cả những gì mình muốn làm và có thể làm để không phí hoài tuổi xuân.
Tác giả: Tony HỒNG VŨ
Đề bài: Phân tích 13 câu đầu trong bài thơ Vội vàng
Bài làm
Nhà thơ Xuân Diệu là người được biết đến với những vần thơ táo bạo, mới lạ, những điều tưởng chừng khá dị và cũng không kém phần triết lý. Quan điểm sống của Xuân Diệu luôn là sống hết mình, yêu hết mình để không lãng phí tuổi xuân và cuộc đời. Ta có thể tim hiểu điều đó kỹ hơn qua tác phẩm Vội vàng. Trong bài thơ này, tác giả đã miêu tả vẻ đẹp của cuộc sống trong bức tranh mùa xuân muôn màu muôn vẻ ở lời đề từ và 9 câu thơ đầu.
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.
Của ong bướm này đây tuần trăng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;
Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Trong lời đề từ, tác giả đã bày tỏ khát khao níu giữ cảnh sắc xuân thì của đất trời. Điệp từ “tôi muốn” đã công khai bộc lộ những gì là ước ao của bản thân nhà thơ. Nhà thơ đã muốn màu nắng không nhạt, và hương gió thì không phôi pha. Bởi vì nắng gió đó là hương vị của đất trời, là những gì tinh hoa, đượm trong mùa xuân. Nó khiến con người cảm nhận được sự ấm áp của cảnh sắc và như được tắm mình trong hương xuân.
Nhà thơ sử dụng hàng loạt hình ảnh tự nhiên, con vật:ong bướm, yến anh; cây cỏ: hoa, đồng nội, lá, cành tơ… khiến cho bức tranh xuân trở nên rực rỡ sống động. Không những vậy, trong những câu thơ này, tác giả còn phối kết hợp giữa những chuyển động của sự vật hiện tượng: phơ phất, chớp hàng mi cùng âm thanh sôi động: khúc tình si, gõ cửa, tất cả sự phối hợp đó đã khiến cho mùa xuân hiện lên trong bài bừng sức sống, tươi sáng và rực rỡ.
Tất cả những sự vật hiện tượng được nhắc đến đều đang bước vào độ xuân sắc, vào thời điểm tươi đẹp nhất: đối với ong bướm đó là tuần của mật ngọt, đối với cây cỏ đó là sự sinh sôi nảy nở, cây cối non xanh mơn mởn, đối với những chú yến anh đó là khúc hót say sưa, vang vọng, mọi vật đều ở ngưỡng cửa bắt đầu, đều như gõ cửa chờ đợi được tiến vào.
Đối với Xuân Diệu, mùa xuân là thời điểm đẹp nhất, nó là mùa của sự sinh sôi nảy nở, vạn vật hồi sinh. Tuổi trẻ của con người cũng giống như mùa xuân vậy, tại đó chúng ta có thể làm nhiều điều, trải nghiệm được những khoảnh khắc đẹp nhất của đời người.
Nhà thơ bày tỏ nỗi niềm sung sướng trước mùa xuân nhưng cùng với đó là sự thấp thỏm, nỗi lo lắng vì mùa xuân ngắn ngủi và mình phải sống sao cho có thể tận hưởng trọn vẹn mùa xuân của đất trời.
Quan niệm sống này của nhà thơ Xuân Diệu cũng từng được ông nhắc đến:
Thà một phút huy hoàng rồi vụt tắt
Còn hơn buồn le lói suốt ngàn năm.
Đối với tác giả, việc sống hết mình, cống hiến và hưởng thụ hết mình mới là điều quan trọng, không phải cứ sống dai, sống dài, sống lay lắt mà không hưởng thụ được gì mới là vui. Xuân Diệu hiểu rằng mùa xuân của đất trời thì còn tuần hoàn, còn trở đi trở lại nhưng mỗi một con người thì chỉ có một mùa xuân trong đời mà thôi. Vì vậy nếu không tận hưởng, không sống hết mình thì ta có thể lỡ mất tuổi trẻ, lỡ mất thanh xuân ý nghĩa. Có câu ngạn ngữ: “Hãy sống như là ngày mai ta sẽ chết”, chúng ta hãy sống hết mình, sống thật trọn vẹn đừng vì lười biếng, ỷ lại mà dồn những việc cần làm đến ngày hôm sau.
Việc nhà thơ so sánh tháng giêng với một cặp môi gần là một sự so sánh độc đáo, mới lạ trong thơ ca. Một cặp môi gần khiến cho người đối diện phải ngắm nhìn, chiêm ngưỡng đồng thời thưởng thức nó. Có lẽ ở đây, mùa xuân cũng giống như vậy nó khiến con người muốn chìm đắm muốn thưởng thức ngay tắp lự. Nhà thơ đã chẳng hối hả, vội vàng để sống và trải nghiệm cái mùa xuân ấy.
Những vần thơ của Xuân Diệu vừa khiến cho người đọc có cảm nhận rõ rệt hơn về vẻ đẹp của đất trời lại vừa nhận thức được việc sống có trách nhiệm có ý nghĩa đối với cuộc đời, với tuổi trẻ của mình.
Trên đây là 2 bài phân tích 13 câu đầu bài thơ Vội Vàng 11 của 2 học sinh giỏi trường THPT Lục Ngạn Bắc Giang cho các bạn học sinh tham khảo.
